Quan tâm đến bài toán an cư của người trẻ, mới đây Thủ tướng Phạm Minh Chính đã yêu cầu Ngân hàng Nhà nước và các nhà băng nghiên cứu, có các gói tín dụng ưu đãi cho cả cung và cầu để phát triển nhà ở xã hội, nhà cho người trẻ từ 35 tuổi trở xuống và những nhóm khó khăn.
Hưởng ứng kêu gọi từ chính phủ, giữa tháng này, Ngân hàng Á Châu (ACB) triển khai gói vay “Ngôi nhà đầu tiên” dành cho người dưới 35 tuổi với lãi suất từ 5,5% cố định trong 5 năm. Người vay có thể linh hoạt trả nợ với số tiền nhỏ trong những năm đầu và tăng dần theo thu nhập tương lai.
Gói vay này theo đại diện ACB, được thiết kế theo phương thức trả vốn gốc phù hợp với thu nhập của khách hàng và lãi suất ưu đãi thời gian đầu thấp hơn 3% so với lãi suất công bố chung của thị trường.
Cũng trong tháng 2, Ngân hàng Sài Gòn – Hà Nội (SHB) công bố gói vay vốn 16.000 tỷ phục vụ nhu cầu mua nhà với lãi suất ưu đãi 3,99% một năm trong 3 tháng đầu tiên. Sau thời hạn này, nhà băng áp dụng lãi suất thả nổi.
SHB cho biết khách được vay tối đa 90% giá trị tài sản dự định mua và miễn trả gốc đến 60 tháng đầu tiên (tương đương 5 năm) và được tặng kèm thẻ tín dụng hoặc hạn mức thấu chi.
Tuy nhiên, nhiều người trẻ (từ 35 tuổi trở xuống) cho rằng chỉ ưu đãi lãi suất là chưa đủ. Rào cản chính trong câu chuyện an cư của họ lúc này còn là câu chuyện giá bất động sản đang vượt quá khả năng thu nhập, khó kiếm nhà vừa túi tiền để mua.
Chị Uyên Trang (34 tuổi), chuyên viên nhân sự làm việc tại một ngân hàng thương mại (quận 1, TP HCM), cho biết với thu nhập 26 triệu đồng mỗi tháng (thuộc nhóm thu nhập cao), chị vẫn không đủ khả năng mua nhà ở TP HCM, dù đã tiết kiệm được hơn 1 tỷ đồng.
Theo chị Trang, lãi suất là một vấn đề đáng quan tâm, nhưng rào cản lớn nhất vẫn là giá nhà đang quá cao. Một căn chung cư bình dân ở TP HCM, niên đại sử dụng trên dưới 10 năm, giá hầu như đều trên 3 tỷ đồng, dự án mới là từ 4 tỷ đồng một căn.
“Ngay cả khi được ưu đãi vay lãi suất 3,9-5,5% mỗi năm, nếu giá nhà vẫn từ 3-4 tỷ đồng như hiện nay, tôi không đủ khả năng mua vì quá khả năng trả nợ”, chị nói.
- Nhu cầu mua nhà của người trẻ đang tập trung vào các dự án có giá trên dưới 2 tỷ đồng mỗi căn. Ảnh: Phú Đông
Vợ chồng chị Thu Hiền (35 tuổi, TP Thủ Đức) đều thuộc nhóm thu nhập trên 25 triệu đồng mỗi tháng, tài chính hiện có 1,5 tỷ đồng, cũng nói không dám mua nhà. Chị Hiền từng dự tính tìm mua một căn hộ mới diện tích 60 m2 trong ngân sách khoảng 3 tỷ đồng (chỉ đủ khả năng vay tầm 1,5 tỷ).
Nhưng sau một thời gian tìm hiểu, chị thấy các dự án đang triển khai có diện tích 60 m2 đều từ 4 tỷ đồng trở lên. Nếu vay 2,5 tỷ đồng trong 20 năm, dù lãi suất ưu đãi 5,5%, mỗi tháng chị Hiền phải trả trung bình 20-22 triệu đồng. Khi hết thời gian ưu đãi, lãi suất thả nổi có thể lên trên 10% một năm, mức trả hàng tháng sẽ hơn 26 triệu đồng (giảm dần theo dư nợ gốc).
“Khoản tiền này chiếm hơn nửa thu nhập của gia đình nên chúng tôi không dám vay mua nhà”, chị Hiền cho hay.
Nhìn nhận vấn đề trên, Tiến sĩ Cấn Văn Lực, chuyên gia Kinh tế trưởng BIDV, cho rằng lãi suất vay không phải là yếu tố chính thúc đẩy người trẻ đi mua nhà hay không. Nhiều người chưa mặn mà đi vay là do giá bất động sản đang quá cao, vượt khả năng tài chính số đông. “Lãi suất giảm nhưng không có sản phẩm phù hợp để mua, người dân cũng không có nhu cầu vay vốn”, ông đánh giá.
Ông Đinh Minh Tuấn, Giám đốc Batdongsan khu vực miền Nam, thông tin năm qua, có khoảng 56% người tìm mua nhà trên nền tảng mong muốn mua chung cư giá dưới 2 tỷ đồng. Tuy nhiên, số lượng căn hộ rao bán ở tầm giá này trên thị trường chỉ có 17%. TP HCM hiện có 12 dự án đang mở bán, trong số đó giá dưới 60 triệu đồng mỗi m2 chỉ 3 dự án, còn lại từ 88-250 triệu đồng mỗi m2. Với giá này không có nhiều lựa chọn cho người trẻ, người có thu nhập trung bình, thấp mua nhà.
Theo ông Tuấn, thu nhập bình quân đầu người của Việt Nam năm 2024 từ 9,5 triệu đồng. Tính theo giá nhà hiện nay, một căn chung cư 60 m2 có giá khoảng 4 tỷ đồng, dù trong điều kiện lãi suất ưu đãi dài hạn 7-8%, một người trẻ cần tích cóp ít nhất 30 năm mới mua được.
Bàn về giải pháp tăng cơ hội mua nhà cho người trẻ, Tiến sĩ Cấn Văn Lực gợi ý bên cạnh yếu tố ưu đãi lãi suất, các doanh nghiệp cần phấn đấu giảm hoặc bình ổn giá bất động sản ở một số dự án, phân khúc thông qua các hình thức khuyến mại phù hợp, chấp nhận biên lợi nhuận nhỏ hơn nhưng bền vững. Doanh nghiệp cần cơ cấu nguồn cung, tập trung vào phát triển sản phẩm phù hợp nhu cầu an cư lâu dài của đại bộ phận người dân.
Tương tự, ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội bất động sản TP HCM (HoREA), cho rằng lãi suất và giá nhà cần song hành để giải bài toán an cư cho người trẻ. Ông dẫn chứng, giá căn hộ mới tại TP HCM năm 2024 bình quân lên đến hơn 9 tỷ đồng mỗi căn, với mức này dù lãi suất giảm về 5-6% cũng khó để người trẻ dám vay mua.
Trong đề xuất mới đây về chính sách cho vay mua nhà, Hiệp hội đã đề nghị ngân hàng nhà nước xem xét cơ chế ưu đãi tín dụng từ 6-7% cho nhóm người trẻ (tuổi từ 18-45) mua nhà lần đầu và áp dụng với các dự án nhà ở thương mại thuộc phân khúc giá vừa túi tiền (trên dưới 2 tỷ đồng).
Theo ông Châu, hiện nay phần lớn người trẻ hoặc người có thu nhập trung bình chỉ đủ khả năng vay mua các dự án nhà vừa túi tiền. Nhưng đây lại là phân khúc đang ít được các chủ đầu tư quan tâm, thiếu hụt nguồn cung nhất là ở thị trường Hà Nội và TP HCM. Vì vậy, bên cạnh tạo cơ chế thuận lợi cho nhóm lao động trẻ mua nhà, cần khuyến khích doanh nghiệp tham gia nhiều hơn vào phát triển nhà ở thương mại giá vừa túi tiền. Điều này cũng giúp cấu trúc hoạt động của thị trường bất động sản an toàn, lành mạnh và bền vững hơn.
Phương Uyên
