UBND TP HCM vừa kiến nghị Ban Thường vụ Đảng ủy UBND thành phố chấp thuận đề xuất của Sở Xây dựng, cho phép chủ đầu nhà ở thương mại không phải bố trí quỹ đất 20% của dự án để xây nhà ở xã hội. Thay vào đó các chủ đầu tư được đóng tiền tương đương tổng giá trị quỹ đất trên hoặc bố trí nhà ở xã hội tại các vị trí khác.
Quy định trên cho các dự án có một số đặc thù như: quy hoạch phân khu tỷ lệ 1/2000 của dự án không có đất ở là chung cư; quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500 của dự án chỉ có một khối chung cư hoặc nhiều khối nhưng chung khối đế; diện tích 20% đất dành cho nhà ở xã hội trong dự án không đủ để tách thành dự án độc lập.
- Dự án nhà ở xã hội tại phường Long Trường, TP Thủ Đức. Ảnh: Quỳnh Trần
Lý giải nguyên nhân đề xuất, Sở Xây dựng TP HCM cho rằng Luật Nhà ở 2023 và Nghị định 100/2024 đã cho phép ba hình thức thực hiện nghĩa vụ nhà ở xã hội, gồm bố trí quỹ đất trong dự án, bố trí quỹ đất tại khu vực khác, hoặc đóng tiền. Việc lựa chọn phương án cụ thể do UBND cấp tỉnh quyết định. Hiện nay đã không còn quy định quy mô dự án nhà ở thương mại phải dành quỹ đất ở phát triển nhà ở xã hội.
Đồng thời, là đô thị loại đặc biệt, TP HCM chỉ phát triển nhà ở xã hội theo loại hình chung cư, không có nhà ở riêng lẻ. Do đó, việc không bố trí quỹ đất 20% trong các dự án thương mại được đánh giá là phù hợp.
Trước đó, Hiệp hội bất động sản TP HCM cũng đề xuất gỡ vướng cho 20% quỹ đất làm nhà ở xã hội trong các dự án thương mại. Theo HoREA, việc triển khai nhà ở xã hội trên quỹ đất 20% của dự án nhà thương mại cao cấp sẽ khó khả thi vì giá bán có thể lên rất cao, vượt khả năng tài chính của nhóm mua nhà ở xã hội.
Hiệp hội này đưa ra dẫn chứng một dự án khu đô thị tại TP Thủ Đức, khi bàn giao quỹ đất làm nhà ở xã hội, do giá đất theo bảng giá nhà nước quy định tại dự án này là 73 triệu đồng mỗi m2, còn giá thị trường hơn 100 triệu đồng. Nếu xây nhà ở xã hội trên phần đất này, giá bán sẽ rất cao, vượt khả năng tài chính của nhóm được mua. Hay tại một số tuyến đường trung tâm TP HCM như Đồng Khởi, căn cứ vào bảng giá đất điều chỉnh (687 triệu đồng mỗi m2), nếu làm nhà ở xã hội, giá thành lên đến 200-300 triệu đồng mỗi m2, vượt xa nhà thương mại thông thường.
Vì vậy, HoREA cho rằng nên cho phép chủ đầu tư đóng tiền hoặc bố trí quỹ đất ở vị trí khác. TP HCM sẽ sử dụng nguồn thu này để tạo lập quỹ đất tại các khu vực phù hợp, từ đó phát triển nhà ở xã hội đúng đối tượng và với giá hợp lý hơn.
Theo chỉ tiêu phát triển nhà ở xã hội được Chính phủ giao, đến năm 2030, TP HCM phải hoàn thành 100.000 căn nhà ở xã hội. Đến nay, thành phố mới hoàn thành 6 dự án với quy mô 2.745 căn hộ.
Nhằm đạt chỉ tiêu đã đăng ký, năm 2025, TP HCM phải hoàn thành 3 dự án với quy mô 2.316 căn; dự kiến khởi công 8 dự án quy mô 8.000 căn và chấp thuận chủ trương đầu tư cho 5 dự án quy mô khoảng 20.000 căn. Thành phố cũng đang rà soát bố trí quỹ đất xây dựng nhà ở xã hội tập trung để cập nhật vào đồ án quy hoạch chung thành phố, bên cạnh việc quy định điều tiết quỹ đất trong dự án nhà ở thương mại.
Phương Uyên
