Năm tháng đầu năm, giải ngân vốn đầu tư công ước đạt hơn 199.000 tỷ đồng, tương đương 24,1% kế hoạch Thủ tướng giao. Bộ Tài chính nhận định, tiến độ giải ngân đã có sự tăng tốc rõ rệt, bắt kịp tiến độ so với cùng kỳ năm ngoái.
Tuy nhiên, trong 5 tháng còn 37/47 bộ và cơ quan trung ương, 24/63 địa phương có tỷ lệ ước giải ngân đạt dưới bình quân chung cả nước. Nhiều nơi chưa giải ngân, hoặc giải ngân rất thấp, dưới 10%, như: Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam , Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Y tế, Tòa án Nhân dân tối cao, Bộ Công Thương, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Ban Tôn giáo và Dân tộc…
Tiến độ giải ngân đầu tư công phụ thuộc nhiều vào giải phóng mặt bằng. Ảnh minh họa.
Bảy địa phương giải ngân dưới 15%, có Lai Châu, Bình Phước, Bình Dương, Cao Bằng, Đồng Nai, Phú Yên, Bến Tre.
Trong khi đó, một số bộ, cơ quan trung ương có tỷ lệ giải ngân tốt, trên 30% như: Tổng Liên đoàn lao động Việt Nam (86%), Đài Tiếng nói Việt Nam (73%), Ngân hàng Chính sách xã hội (41%), Bộ Công an (40%).
Các địa phương giải ngân trên 40%, gồm Phú Thọ, Thanh Hóa, Lào Cai, Thái Nguyên, Nam Định, Hà Giang…
Để bảo đảm giải ngân 100% kế hoạch vốn đầu tư công , Bộ Tài chính đề nghị các bộ, ngành và địa phương chủ động triển khai nhiều giải pháp, trong bối cảnh sắp xếp lại đơn vị hành chính, thực hiện mô hình chính quyền địa phương hai cấp.
Các địa phương cần rà soát, điều chỉnh kế hoạch vốn phù hợp. Những công việc đang triển khai như lập kế hoạch, thẩm định, giải phóng mặt bằng , thi công, nghiệm thu, thanh toán… phải được thực hiện liên tục, không để gián đoạn. Hồ sơ pháp lý cần được bàn giao đầy đủ, rõ ràng; các chủ đầu tư và ban quản lý dự án phải phối hợp chặt chẽ với các sở, ban, ngành để bảo đảm tiến độ giải ngân không bị ách tắc.
Bộ Tài chính cũng nhấn mạnh, cần ưu tiên tháo gỡ khó khăn trong giải phóng mặt bằng – điểm nghẽn lớn nhất làm chậm tiến độ dự án. Các địa phương phải huy động sự vào cuộc của người đứng đầu và cả hệ thống chính trị để xử lý dứt điểm tình trạng “dự án chờ mặt bằng”.
Đối với dự án sử dụng vốn ODA , chủ đầu tư cần theo sát tiến độ, kịp thời xử lý vướng mắc, khó khăn trong triển khai dự án và giải ngân, chỉ đạo tập trung đẩy mạnh giải ngân các dự án đã hoàn tất các thủ tục đầu tư, công tác đấu thầu, ký kết hợp đồng.
Với nguồn vốn ngân sách địa phương, Bộ Tài chính đề nghị đẩy nhanh thu ngân sách , nhất là từ đất đai , để đảm bảo tiến độ phân bổ vốn.
Các công trình trọng điểm, nhất là trong lĩnh vực giao thông, cần được đẩy nhanh để hoàn thành ít nhất 3.000 km đường cao tốc vào năm 2025; trên 1.000km đường bộ ven biển trong năm 2025; đôn đốc đẩy nhanh tiến độ thực hiện các công trình, dự án quan trọng, các công trình lớn đủ điều kiện theo quy định.
Bộ Tài chính cũng yêu cầu các địa phương, bộ ngành xây dựng kế hoạch giải ngân theo từng tháng, quý; kiên quyết cắt giảm vốn của các dự án chậm để điều chuyển cho dự án có tiến độ tốt.
Chủ trì Hội nghị thúc đẩy động lực tăng trưởng đầu tư công vừa qua, Thủ tướng Phạm Minh Chính yêu cầu quyết tâm giải ngân 100% vốn đầu tư công trong năm 2025 (mục tiêu trước đây là 95%). Thủ tướng nhấn mạnh coi kết quả giải ngân đầu tư công là căn cứ quan trọng để đánh giá mức độ hoàn thành nhiệm vụ, đánh giá cán bộ, nếu không hoàn thành thì phải kiểm điểm, xử lý.
