Theo các chuyên gia, khi Bình Dương và Bà Rịa – Vũng Tàu sáp nhập vào Tp.HCM, nhu cầu đi lại, làm việc trong khu vực sẽ tăng cao. Hiện Tp.HCM đang tăng tốc mở đường, một viễn cảnh khác được tính đến là hệ thống metro nối thông suốt qua 3 địa phương. Điều này không chỉ làm giảm áp lực giao thông mà còn khai mở, thúc đẩy tiềm năng kinh tế – xã hội của Tp.HCM mới. Đây cũng là thời điểm hạ tầng giao thông được các bên tập trung đẩy mạnh chưa từng thấy.
Xét về tiềm năng, Tp.HCM là trung tâm kinh tế tài chính, dịch vụ lưu trú và nhà ở với dân số lớn nhất. Bình Dương là thủ phủ công nghiệp có tốc độ đô thị hóa cao. Trong khi đó, Bà Rịa – Vũng Tàu có lợi thế về du lịch và công nghiệp. Sau sáp nhập, Tp.HCM mới trở thành đô thị biển, tạo ra một vùng kinh tế lớn mạnh, đa lĩnh vực.
Theo TS Ngô Viết Nam Sơn – chuyên gia quy hoạch giao thông đô thị, Tp.HCM mới cần quy hoạch một tuyến metro nối dài xuyên suốt Tp.HCM, Bình Dương, Bà Rịa – Vũng Tàu. Tuyến có nhánh nối ra sân bay Long Thành, nhằm tạo hệ thống giao thông công cộng thuận tiện cho người dân.
Đồng thời, sau sáp nhập, hơn 14 triệu dân có thể kỳ vọng vào mạng lưới đường sắt đô thị đang được quy hoạch tại TP.HCM, Bình Dương và Bà Rịa – Vũng Tàu nhằm rút ngắn thời gian di chuyển trong nội đô và giữa 3 địa phương.
Chủ tịch UBND Tp.HCM giao Sở Xây dựng tiếp tục rà soát, rút ngắn tối đa thời gian thực hiện thủ tục, phê duyệt đầu tư các dự án đường sắt đô thị, tích hợp hiệu quả với các loại hình giao thông khác gồm đường bộ, đường thủy, xe buýt…
Ảnh do AI tạo.
Theo quy hoạch hiện nay, Tp.HCM có 12 tuyến đường sắt đô thị với tổng chiều dài 510 km, Bình Dương quy hoạch 12 tuyến với khoảng 305 km, trong khi Bà Rịa – Vũng Tàu có 3 tuyến với 125 km.
Như vậy, sau khi mở rộng địa giới hành chính, TP.HCM mới sẽ có gần 1.000 km đường sắt đô thị. Chưa kể các tuyến đường sắt quốc gia đang được trung ương triển khai hoặc sẽ điều chỉnh quy định để giao cho địa phương triển khai. Cùng với đó, thực hiện Nghị quyết 188, TP.HCM đang xúc tiến các thủ tục để đầu tư công đồng loạt 7 tuyến, với tổng chiều dài 355 km, dự kiến hoàn thành trong vòng 10 năm tới.
Đối với 2 tuyến đường sắt đô thị kết nối trung tâm TP.HCM với Cần Giờ và Thủ Thiêm – Long Thành cũng đang được TP.HCM xúc tiến triển khai theo hướng đầu tư tư nhân. Trong đó, Cần Giờ có tiềm năng trở thành ga trung tâm mới, kết nối với các tuyến metro từ miền Tây đi lên, mở ra không gian liên kết vùng mạnh mẽ.
Về hướng kết nối với Bình Dương, dự án metro số 1 từ TP mới Bình Dương đến Suối Tiên (TP Thủ Đức) đang được ưu tiên triển khai và chờ Hội đồng thẩm định Nhà nước thẩm định chủ trương đầu tư. Ngoài ra, nhiều tuyến metro khác giữa 2 địa phương đã được thiết kế đấu nối tại 2 đầu mối quan trọng là TP Thủ Đức và huyện Củ Chi.
Đối với hướng kết nối TP.HCM với Bà Rịa – Vũng Tàu, tuyến đường sắt đô thị Thủ Thiêm – Long Thành đóng vai trò cầu nối giữa sân bay Tân Sơn Nhất và sân bay Long Thành. Dự án cũng này đang được TP.HCM tích cực xúc tiến.
Theo quy hoạch phát triển của Bà Rịa – Vũng Tàu, địa phương cũng định hướng xây dựng tuyến metro số 3, dự kiến kéo dài Vũng Tàu – Bà Rịa – Phú Mỹ, đồng thời tính đến phương án kết nối sân bay Long Thành.
Về phía Tp.HCM hiện hữu đang tích cực tăng tốc triển khai hàng loạt dự án cầu đường với quy mô lớn, nhằm xây dựng mạng lưới giao thông kết nối liên vùng.
Cụ thể, cao tốc Tp.HCM – Mộc Bài, các đoạn khép kín đường Vành đai 2 đang triển khai; đường Vành đai 3 TP.HCM hiện đã bước vào giai đoạn nước rút, dự kiến thông xe kỹ thuật cuối năm nay và hoàn thành toàn tuyến vào năm 2026; đường Vành đai 4 TP.HCM đã được trình chủ trương đầu tư, hướng tới khởi công vào năm sau.
Bên cạnh đó, Tp.HCM đang chuẩn bị cho 12 dự án quan trọng khác nhằm đồng loạt khởi công trong năm 2026, bao gồm cầu đường Bình Tiên, 4 dự án BOT mở rộng quốc lộ 1, 13, 22 và đường trục Bắc – Nam.
Các đoạn đường dẫn nối cao tốc TP.HCM – Long Thành, 2 đoạn đường dẫn cao tốc TP.HCM – Trung Lương (Bình Thuận – Chợ Đệm, Tân Tạo – Chợ Đệm) và đoạn đường dẫn từ nút giao Gò Dưa (đường Vành đai 2 TP.HCM) nối cao tốc TP.HCM – Chơn Thành cũng nằm trong kế hoạch hoàn thiện mạng lưới liên kết vùng.
Không dừng lại ở đó, TP.HCM đang tính toán thêm khoảng 10 tuyến giao thông tốc độ cao xuyên tâm, kết nối trực tiếp với các tuyến vành đai và cao tốc. Các trục này sẽ được thiết kế ít giao cắt, ít đèn đỏ, nhằm đảm bảo dòng lưu thông liên tục từ trung tâm ra vùng ven và đi các tỉnh lân cận.
Theo các chuyên gia, hậu sáp nhập, Tp.HCM mới mở ra dư địa phát triển. Theo đó, việc đầu tư một hạ tầng đa phương tiện gồm đường sắt, đường bộ, đường thủy, metro, cảng biển, hàng không… để kết nối trực tiếp 3 địa phương này với nhau là cần thiết. Kết nối liên vùng là yếu tố then chốt, vì chỉ khi hạ tầng thông suốt thì tiềm lực ấy mới có thể được khai phá tối đa.
