Dự thảo nghị định thành lập Quỹ nhà ở quốc gia đang được Bộ Xây dựng lấy ý kiến các bộ, ngành trước khi trình Chính phủ xem xét ban hành. Tại cuộc họp về dự thảo nghị định này ngày 25/9, Thứ trưởng Tài chính Đỗ Thành Trung nhấn mạnh quỹ sẽ chỉ phục vụ cho thuê, hoạt động phi lợi nhuận, có tư cách pháp nhân và là quỹ tài chính ngoài ngân sách.
“Nhà nước sẽ cấp vốn điều lệ ban đầu, sau đó huy động thêm từ nhiều nguồn lực khác như địa phương, tài trợ và các dự án liên quan”, ông nói.
Về mô hình tổ chức, Bộ Tài chính cho rằng đơn vị sự nghiệp công lập phù hợp nhất trong điều kiện hiện nay. Thực tế, TP HCM và Hà Nội có các quỹ phát triển nhà ở hoạt động hiệu quả, song mỗi nơi theo một mô hình khác nhau. Điều này đặt ra yêu cầu phải lựa chọn mô hình thống nhất, khả thi trên cả nước. Ngoài ra, Bộ Tài chính đề nghị nghị định cần hạn chế tối đa việc phát sinh thêm bộ máy hành chính.
- Thứ trưởng Tài chính Đỗ Thành Trung phát biểu tại cuộc họp, ngày 25/9. Ảnh: VGP
Tại cuộc họp, Phó chủ tịch UBND TP HCM Bùi Xuân Cường chia sẻ kinh nghiệm hoạt động của Quỹ nhà ở của thành phố. Qua 20 năm, quỹ hỗ trợ gần 7.000 đối tượng vay vốn mua nhà, giải ngân hơn 3.800 tỷ đồng. Ông Cường đề xuất bổ sung nguồn lực từ quỹ nhà tái định cư còn dư thừa, giao địa phương quyền linh hoạt trong huy động vốn, sử dụng tài sản và thực hiện các chính sách nhà ở đặc thù.
Theo báo cáo của Bộ Xây dựng, Quỹ nhà ở quốc gia sẽ góp phần cân đối cung – cầu, điều chỉnh cơ cấu hàng hóa bất động sản. Việc này tác động hạ giá nhà ở thương mại, giúp thị trường bất động sản phát triển ổn định, lành mạnh. Nguồn vốn hoạt động của quỹ được hình thành từ ngân sách nhà nước, đồng thời tiếp nhận hỗ trợ tự nguyện, đóng góp của tổ chức, cá nhân. Địa phương sẽ được phân quyền toàn bộ để thành lập, quyết định tỷ lệ trích số tiền và mức vốn điều lệ ban đầu, vốn điều lệ bổ sung vào Quỹ nhà ở địa phương.
Lãnh đạo Tổng liên đoàn Lao động Việt Nam đồng tình việc lập Quỹ nhà ở quốc gia để hỗ trợ công nhân, viên chức và người lao động thuê nhà. Ông đề xuất nghị định cần quy định rõ cơ chế hình thành, phương thức quản lý vận hành và huy động vốn.
Kết luận cuộc họp, Phó thủ tướng Trần Hồng Hà nhấn mạnh Quỹ nhà ở quốc gia sẽ tạo lập nhà ở từ việc mua nhà ở xã hội, thương mại, đi cùng với đầu tư nhà ở và hạ tầng đồng bộ. Vì vậy, cơ chế vận hành cần được nghiên cứu kỹ lưỡng, bài bản, không để rơi vào tình trạng hình thức. Nhà điều hành cũng phải tách bạch giữa quỹ nhà và tài chính, đồng thời có cơ chế thu hút, huy động vốn, phân bổ nguồn lực hợp lý.
“Việc vận hành có thể giao cho các thiết chế sẵn có như quỹ đầu tư phát triển nhà ở tại Hà Nội, TP HCM, khuyến khích các tổ chức như Tổng liên đoàn Lao động Việt Nam, doanh nghiệp lớn tham gia xây dựng nhà cho thuê”, ông nói.
Bên cạnh đó, theo Phó thủ tướng, cơ chế quản lý cần cân nhắc để thu hút nhân lực chất lượng cao, quản lý theo hướng doanh nghiệp, chặt chẽ và hiệu quả, tránh vận hành theo mô hình sự nghiệp cứng nhắc.
Lãnh đạo Chính phủ cũng đề nghị cơ quan soạn thảo nghiên cứu phương án sử dụng 20% quỹ đất từ các dự án nhà ở thương mại, quỹ nhà tái định cư không dùng đến, đồng thời cho phép vốn tích lũy từ hoạt động cho thuê quay vòng trở lại quỹ. Ông lưu ý các khu nhà của Quỹ nhà ở phải nằm trong quy hoạch đô thị, có hạ tầng đồng bộ, giá thuê phù hợp, được coi là tài sản công lâu dài.
Phương Dung
