Ngày 27/2, UBND TP.HCM đã ban hành quy định về quản lý và sử dụng nhà chung cư trên địa bàn, trong đó mô hình lưu trú ngắn ngày trong nhà chung cư chỉ được thực hiện ở các dự án sử dụng hỗn hợp hoặc được phép kinh doanh dịch vụ lưu trú du lịch. Các chung cư khác thì căn hộ cho thuê hình thức này bị cấm.
Góp ý với UBND TP.HCM, Hiệp hội bất động sản TP.HCM (HoREA) đề xuất thay vì cấm cho thuê lưu trú ngắn hạn căn hộ chung cư, thành phố nên xem xét mô hình này như một ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện. Trong khi các tỉnh thành khác không cấm mà chỉ duy nhất TP.HCM cấm. Lý do là cách hiểu chưa đúng về quy định trong Luật Nhà ở 2023.
Chỉ 24 chung cư trên địa bàn TP.HCM đã có 8.740 căn hộ cho thuê ngắn hạn. (Ảnh minh họa: L. Ý)
Theo HoREA, cách hiểu “chỉ có trường hợp căn hộ chung cư cho thuê dài hạn mới nhằm mục đích để ở, còn trường hợp cho thuê ngắn hạn theo giờ, theo ngày, tuần không nhằm mục đích để ở (lưu trú)” là chưa chính xác.
Do vậy HoREA đề suất thống nhất từ ngữ, cách hiểu quy định chủ nhà chung cư có quyền sử dụng nhà của mình vào mục đích cho thuê, cho mượn, cho ở nhờ mà pháp luật không cấm. Bên cho thuê và bên thuê nhà ở được thỏa thuận về thời hạn thuê, giá thuê và hình thức trả tiền thuê nhà.
Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch HoREA, cho rằng cho thuê nhà ở, bao gồm cho thuê căn hộ chung cư, là hoạt động kinh doanh bất động sản thuộc lĩnh vực kinh doanh có điều kiện, mà người cho thuê nhà phải đăng ký kinh doanh, nộp thuế.
Chủ căn hộ chung cư kinh doanh cho thuê ngắn hạn để phục vụ khách du lịch, khách vãng lai trong nước và nước ngoài không trái với quy định của Luật Nhà ở.
Cũng theo HoREA, khảo sát của các hộ kinh doanh dịch vụ này thì chỉ tại 24 tòa nhà chung cư trên địa bàn TP.HCM đã có 8.740 căn hộ chung cư cho thuê ngắn hạn theo ứng dụng Airbnb, tạo việc làm cho hàng ngàn nghìn người lao động.
Theo tính toán của ông Lê Hoàng Châu, nếu bình quân mỗi căn hộ cho thuê này có giá 5 tỷ đồng thì tổng giá trị đầu tư lên đến khoảng 43.700 tỷ đồng. Nếu vay ngân hàng để mua thì tổng dư nợ của các chủ cho thuê nhà này có thể lên 30.590 tỷ đồng và phải trả lãi vay khoảng 2.753 tỷ đồng/năm.
Việc cấm cho thuê căn hộ chung cư ngắn ngày kể từ ngày 27/2 đến nay đã gây khó khăn rất lớn cho các chủ nhà, do bị bồi thường hợp đồng đã ký, mất nguồn khách, mất nguồn thu, làm ảnh hưởng đến việc trả lãi vay, trả nợ ngân hàng.
Khu vực VinHomes Central Park đanng có khoảng 4.000 căn hộ cho thuê ngắn hạn. (Ảnh: H. Linh)
Trong các tháng qua, các chủ căn hộ chung cư này phải giảm giá cho thuê nhà và chuyển hướng cho thuê dài hạn. Song với số lượng 8.740 căn hộ chung cư thì việc tìm kiếm khách thuê dài hạn không dễ dàng.
Bên cạnh đó, nếu mỗi căn hộ cho thuê ngắn hạn cần 1-2 người phục vụ, thì HoREA tính toán 8.740-17.480 người lao động mất việc.
Việc cấm cho thuê căn hộ chung cư ngắn ngày tại TP.HCM cũng sẽ tác động trực tiếp đến hoạt động thu hút khách du lịch, người vãng lai đến TP, làm suy giảm sức cạnh tranh so với các địa phương khác và tác động đến phát triển du lịch.
Chuyên gia kinh tế Đinh Thế Hiển cho rằng bản thân chung cư là của các cư dân, và căn hộ là để ở theo đúng ý nghĩa của nó. Do vậy không được đăng ký văn phòng kinh doanh như nhà phố, nhà hẻm …. Nếu cho thuê cũng đúng mục đích là để ở.
“Bản chất cho thuê để ở và cho thuê ngắn ngày là khác nhau. Cho thuê để ở thì người ở ổn định, đăng ký tạm trú, sinh hoạt như chủ căn hộ. Còn cho thuê ngắn ngày kiểu du lịch, công việc … sẽ làm môi trường không ổn định, khó kiểm soát an ninh, phức tạp … Người kinh doanh cho thuê hình thức này phù hợp loại hình Officetel hơn”, ông Hiển nói.
Ông cũng cho rằng các hình thức kinh doanh nên vì lợi ích lâu dài của thị trường bất động sản, trong đó có căn hộ chung cư.
Một số ý kiến khác cho rằng nhà nước cần giải thích rõ ràng về các trường hợp cung cấp dịch vụ lưu trú ngắn ngày. Đồng thời có hành lang pháp lý, cho phép thí điểm mô hình Airbnb tại TP.HCM, theo hướng xem đây là một ngành nghề kinh doanh hợp pháp, có đăng ký kinh doanh, được quản lý bởi luật pháp, có đăng ký lưu trú, đóng thuế đầy đủ.
Về lâu dài, cần công nhận Airbnb là một ngành nghề kinh doanh dịch vụ lưu trú, phục vụ du lịch.
Hiện rất nhiều Ban Quản lý chung cư trên địa bàn thành phố như Masteri Thảo Điền, Iris – HaDo Centrosa Garden, Opal tower Saigon Pearl, Sunrise City North, khu đô thị Vinhomes Central Park, Lumière Riverside… đã thông báo và yêu cầu tuân thủ quy định của UBND TP.HCM cấm cho thuê căn hộ hình thức ngắn ngày.
