Trong văn bản gửi Thường trực Ban Bí thư và Thủ tướng, Viện Kinh tế Tài nguyên và Môi trường TP HCM cho biết nhiều năm qua, khoảng 90% quy hoạch sử dụng đất không thực hiện được hoặc buộc phải chỉnh sửa cục bộ, trong khi luật hiện hành không cho phép, gây ách tắc lớn cho phát triển.
Thực tế, ngay cả khi phủ kín quy hoạch chi tiết 1/500 hay 1/2.000 tại đô thị, nhu cầu nhà ở của người dân vẫn vượt xa khả năng đáp ứng, dẫn đến vi phạm trật tự xây dựng. Ngoài ra, việc phân chia đất đai, đặc biệt trong thừa kế, thường rơi vào tình trạng bế tắc do vướng quy hoạch chưa triển khai.
- Bất động sản khu vực Cần Giờ, TP HCM. Ảnh: Quỳnh Trần
Viện cũng cho rằng các hạng mục quy hoạch như lộ giới đường, công viên cây xanh, bến bãi, trường học hay công trình công ích hầu hết không thể thực hiện đúng kế hoạch. Do đó, việc bỏ quy hoạch cấp tỉnh và xã được coi là cải cách hành chính sâu rộng, song vẫn đảm bảo vai trò quản lý nhà nước vì đã có kế hoạch sử dụng đất từ Trung ương đến địa phương.
Ông Phạm Viết Thuận, Viện trưởng nhận định tại các đô thị lớn như TP HCM, quá trình phát triển dựa trên kế hoạch sử dụng đất và quy chế quản lý kiến trúc đô thị, chứ không phụ thuộc vào quy hoạch sử dụng đất. “Việc loại bỏ không ảnh hưởng đến quản lý hay định hướng phát triển đô thị, mà ngược lại còn tạo thuận lợi hơn cho chính quyền hai cấp”, ông nói.
Hiện quy hoạch sử dụng đất đang được thực hiện ở hai cấp tỉnh và trung ương. Luật Đất đai quy định quy hoạch sử dụng đất cấp xã gồm: Định hướng sử dụng đất, tầm nhìn đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế xã hội; bảo đảm quốc phòng, an ninh; bảo vệ môi trường, thích ứng với biến đổi khí hậu; các chỉ tiêu sử dụng đất theo loại đất gồm chỉ tiêu sử dụng đất do cấp tỉnh phân bổ và diện tích các loại đất còn lại.
Trước đó, nhiều địa phương phía Bắc cũng đề nghị bỏ quy hoạch sử dụng đất cấp xã 10 năm, thay bằng kế hoạch 5 năm để linh hoạt điều chỉnh. Bộ Nông nghiệp và Môi trường cùng quan điểm, cho rằng chỉ cần duy trì kế hoạch sử dụng đất cấp xã theo chỉ tiêu phân bổ từ cấp tỉnh để tinh giản thủ tục, tránh chồng chéo và tăng tính thống nhất trong quản lý.
Phương Uyên
