Lập Quỹ nhà ở quốc gia: Làm xoay chuyển thị trường BĐS đang mất cân đối

Giải quyết vấn đề cấp bách về nhà ở

Tại buổi làm việc với Ban Chính sách chiến lược Trung ương về mục tiêu tăng trưởng kinh tế mới đây, Tổng Bí thư Tô Lâm có nói đến đối với chính sách đất đai và thị trường bất động sản, phải khơi thông, thúc đẩy các giao dịch và thu hút nguồn vốn đầu tư vào thị trường; thúc đẩy đô thị trở thành động lực tăng trưởng của quốc gia trên cơ sở hoàn thiện hệ thống cơ sở hạ tầng chất lượng cao và đồng bộ; xây dựng hệ thống bản đồ số quốc gia về quy hoạch và giá đất; nghiên cứu thành lập “Quỹ nhà ở quốc gia” để phát triển nhà giá rẻ tại các đô thị lớn.

Theo mục tiêu đề ra, đến năm 2030, Việt Nam phấn đấu có 1 triệu căn nhà ở xã hội. Tuy nhiên, dữ liệu từ Bộ Xây dựng cho thấy, trong giai đoạn 2021 – 2024, chỉ có 96 dự án nhà ở xã hội với hơn 57.620 căn được hoàn thành, trong khi 133 dự án mới được khởi công (110.200 căn) và 415 dự án còn chờ triển khai (412.200 căn). Rõ ràng, với tốc độ này, mục tiêu 1 triệu căn nhà ở xã hội vào năm 2030 sẽ khó đạt nếu không có một chính sách mạnh hơn để hỗ trợ phát triển nguồn cung.

Trao đổi với Tiền Phong, ông Nguyễn Viết Hùng, Chủ tịch Công ty CP Liên minh Khu Tây cho rằng, trong bối cảnh giá nhà tăng cao, nhất là tại các tỉnh thành có sự phát triển kinh tế mạnh, thu hút nhiều lao động là dân nhập cư thì vấn đề nhà ở càng trở nên bức thiết hơn bao giờ hết.

Do đó, Quỹ nhà ở quốc gia là một ý tưởng gợi mở đột phá, có thể làm xoay chuyển cục diện thị trường bất động sản đang mất cân đối hiện nay. Việc đặt mục tiêu thành lập quỹ phát triển nhà ở quốc gia sẽ không chỉ hỗ trợ phát triển nhà ở xã hội mà còn nhằm mục đích hỗ trợ phát triển nhà ở thương mại có giá vừa túi tiền, thông qua các cơ chế phù hợp với từng loại hình.

“Việc thành lập được Quỹ nhà ở quốc gia sẽ là một niềm vui rất lớn cho đại đa số người dân, giải quyết được vấn đề an sinh xã hội… Quỹ này cũng sẽ tác động lớn đến thị trường bất động sản , cũng như hỗ trợ người dân có thu nhập trung bình thấp có cơ hội sở hữu căn nhà riêng của mình” – ông Hùng nói.

Theo Chủ tịch Công ty CP Liên minh Khu Tây, Quỹ nhà ở quốc gia sẽ giúp tăng nguồn cung nhà ở giá rẻ, nhà ở xã hội, giảm tình trạng đầu cơ, ổn định thị trường bất động sản và cả thị trường tài chính. Quỹ còn tạo nguồn tài chính dài hạn, ổn định để phát triển nhà ở phục vụ an sinh xã hội cho đại đa số người dân qua nhiều thế hệ, đồng thời tạo các cơ chế tài chính tốt cho người dân vay mua nhà ở.

Ông Hùng cho biết thêm, tại thời điểm này, nhu cầu về nhà ở thật của người dân rất lớn nên quy mô tạm tính của Quỹ nhà ở quốc gia cũng hàng trăm nghìn tỷ đồng. Nguồn vốn này có thể huy động từ ngân sách nhà nước, thu thuế bất động sản, thuế chuyển mục đích sử dụng đất từ các dự án thương mại, ngân sách phát triển hạ tầng…

Nguồn vốn để Quỹ nhà ở quốc gia cũng có thể đến từ sự đóng góp của các doanh nghiệp phát triển bất động sản, phát hành trái phiếu phục vụ cho phát triển nhà ở, tận dụng các nguồn vốn nước ngoài, ODA…

“Để quỹ được hình thành và đi vào thực tế một cách thiết thực nhất thì cần rất nhiều sự nỗ lực, sự hợp tác của nhiều cơ quan, ban, ngành và doanh nghiệp. Đồng thời, cần có các cơ chế chính sách đặc thù, thực thi đồng bộ. Chắc chắn, đây sẽ là một chính sách mà được người dân rất ủng hộ” – ông Hùng phân tích.

Nhiều lợi ích

Ông Đinh Minh Tuấn – Giám đốc kinh doanh PropertyGuru Việt Nam khẳng định, việc nghiên cứu thành lập Quỹ nhà ở quốc gia là thông tin rất đáng mừng đối với tất cả mọi người.

Hiện, xây dựng 1 triệu căn nhà xã hội trước năm 2030 là một đề án rất tham vọng. Tuy nhiên, nếu vẫn tiếp tục hình thức cũ, theo cách khuyến khích các doanh nghiệp tham gia và các ngân hàng cũng tham gia theo hướng gọi là đóng góp sẽ khiến quy trình làm nhà xã hội rất mất thời gian. Mục tiêu 1 triệu căn nhà ở xã hội khó thực hiện được.

“Nếu chúng ta có một quỹ hoặc là nó thể hiện được vai trò chủ động của Nhà nước trong việc tạo ra nguồn vốn để người dân có thể mua được nhà xã hội, hỗ trợ các chủ đầu tư nguồn vốn để xây dựng thì sẽ là biện pháp kép, thúc đẩy nhanh thị trường nhà xã hội” – ông Tuấn nói.

Theo Giám đốc kinh doanh PropertyGuru Việt Nam, tác động đầu tiên của Quỹ nhà ở quốc gia chắc chắn là giúp cho các chủ tư có nguồn vốn để đẩy nhanh tiến độ xây dựng dự án nhà xã hội với mức giá phù hợp hơn. Tác động thứ hai là hỗ trợ cho người dân. Hiện, khách hàng đi vay mua nhà phải trả lãi với phần lớn thu nhập. Tuy nhiên, với gói vay mới của Quỹ nhà ở quốc gia thì thời gian vay lâu hơn, phần chi trả thấp hơn nên việc mua nhà có thể dễ dàng hơn với người dân.

Với các doanh nghiệp bất động sản, khi họ được hỗ trợ nguồn vốn cũng như quy trình pháp lý tốt hơn thì doanh nghiệp tham gia nhiều hơn vào thị phần nhà ở xã hội, giúp tăng nguồn cung nhà ở vừa túi tiền.

Theo ông Tuấn, ngoài việc lập Quỹ nhà ở quốc gia, muốn bất động sản trở thành động lực tăng trưởng thì cần phải minh bạch. Điều này cũng giúp cho Nhà nước kiểm soát được giao dịch trên thị trường, đưa ra các các chính sách tác động phù hợp với bất động sản.

Việc tiếp theo là tháo gỡ các dòng cản về pháp lý, nhất là các tỉnh, thành ở khu vực phía Nam. Hiện, khu vực phía Nam có rất nhiều dự án bị tắc, chưa có sổ đỏ, cần phải gỡ pháp lý cho người dân để tiện giao dịch. Các doanh nghiệp bất động sản hiện cũng rất cần hỗ trợ về phát triển các nguồn vốn. Ngoài nguồn vốn tự có, vốn vay ngân hàng thì thị trường địa ốc đang cần tháo gỡ khó khăn cho lĩnh vực trái phiếu doanh nghiệp.

Một động lực rất quan trọng khác không chỉ cho bất động sản mà còn cho cả nền kinh tế là đầu tư công. Việt Nam đang đẩy mạnh cao tốc Bắc – Nam, đường sắt cao tốc, các tuyến đường kết nối trung tâm thành phố, cảng biển… tạo ra sự thông thương giữa các khu vực, tạo công ăn việc làm hỗ trợ cho sự phát triển của cả nền kinh tế.

“Theo kinh nghiệm trên thế giới thì chúng tôi nhận thấy rằng, Quỹ nhà ở quốc gia sẽ rất là hữu ích” – ông Tuấn cho hay.

Chẳng hạn, tại Singapore, Chính phủ thành lập Quỹ Tiết kiệm trung ương (Central Provident Fund – CPF), có vai trò tương tự Bảo hiểm xã hội của Việt Nam nhưng với phạm vi hoạt động và quy mô lớn hơn. Người lao động Singapore có trách nhiệm đóng góp vào quỹ CPF và được hưởng lãi suất 2,5%/năm cùng các quyền lợi khác theo quy định. Mỗi người lao động sẽ sở hữu 3 tài khoản tiết kiệm, gồm tài khoản tiết kiệm thông thường, tài khoản đặc biệt và tài khoản y tế. Singapore cho phép người lao động sử dụng tài khoản thông thường của mình trong CPF để mua nhà ở do Hội đồng Phát triển nhà ở (HDB) thuộc Bộ Phát triển quốc gia cung cấp với những ưu đãi nhất định. Hiện nay, có khoảng 80% người dân Singapore có nhà ở và 90% trong số đó sở hữu căn hộ do HDB cung cấp.

Tại Hàn Quốc, từ năm 2004, Chính phủ đã thực hiện hỗ trợ vốn trực tiếp đối với những người lần đầu tiên mua nhà thông qua “Chương trình kế hoạch mua nhà lần đầu” với mức vay lên đến 70% tổng giá trị căn nhà hoặc 100 triệu Won (hơn 1,5 tỷ đồng), với lãi suất thấp, chỉ khoảng 6 – 6,5%/năm. Ngoài ra, chương trình tiền gửi Chonsei cung cấp các khoản vay để mua nhà cho những người làm công ăn lương và có thu nhập thấp, có thể lên đến 70% tổng giá trị căn nhà hoặc 60 triệu Won (hơn 900 triệu đồng), lãi suất 5,5%/năm. Những người có thu nhập thấp nhất được vay 70% tổng giá trị căn nhà với lãi suất 3%/năm.